مدل شناختی اضطراب در بیماران مبتلا به سرطان: نقش عدم تحمل ابهام، اجتناب شناختی، جهت گیری منفی به مشکل، نگرانی و فراشناخت ها

پژوهش حاضر به منظور بررسی مدل شناختی اضطراب بر اساس مدل دوگاس (2004)، در بیماران مبتلا به سرطان انجام شد. در این مدل متغیرهای شناختی عدم تحمل ابهام، باورهای مثبت در مورد نگرانی، اجتناب شناختی، جهت¬گیری منفی به مشکل و اثرات مستقیم و غیرمستقیم آن¬ها بر نگرانی و اضطراب، در قالب مدل اندازه¬گیری و ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. 300 نفر از مبتلایان به بیماری سرطان به-صورت دردسترس در یک بیمارستان و کلینیک شیمی¬درمانی در اصفهان انتخاب و با استفاده از مقیاس-های عدم تحمل بلاتکلیفی، باورهای فراشناختی، اجتناب شناختی، جهت¬گیری منفی نسبت به مشکل، پرسشنامه نگرانی ایالت پن و اضطراب حالت اسپیلبرگر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده¬های پژوهش با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که این مدل در بیماران مبتلا به سرطان از برازش خوبی برخوردار است و واریانس معناداری از نگرانی و اضطراب را در آنان تبیین می¬کند. کلیه روابط مستقیم و غیرمستقیم بین متغیرهای مدل به غیر از رابطه مستقیم اجتناب شناختی با اضطراب معنادار بود و رابطه بین اجتناب شناختی و نگرانی دارای بالاترین میزان معناداری بود. باورهای مثبت درباره نگرانی رابطه بین عدم تحمل ابهام و نگرانی را میانجی¬گری کرد ولی اجتناب شناختی میانجی رابطه بین نگرانی و عدم تحمل ابهام نبود. جهت¬گیری منفی به مشکل نیز از طریق وساطت نگرانی بر اضطراب اثر داشت.